U rubrici Knjiga Sedmice JU Gradska biblioteka Tivat ovog ponedjeljka preporučujemo studiju “Vrijeme katedralâ” (Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića, Novi Sad 2007.) velikog francuskog medieviste Žorža Dibija.
Žorž Dibi, jedan od najvećih medievistâ XX stoljeća, stručnjak je za socijalnu i ekonomsku istoriju srednjovjekovne Evrope. U nizu Dibijevih studijâ o srednjem vijeku javlja se i ova obimna studija o umjetnosti, arhitekturi, i uopšte o kulturi Zapadne Evrope, u periodu od X do XV stoljeća. U ovoj svojevrsnoj “slikovnici” Dibi ilustruje kakve su bile kulturne prilike ovog “mračnog” srednjeg vijeka: počinju se graditi manastiri, katedrale i palate, a svaka od tih građevinâ sa sobom nosi određenu svrhu, svakako ne samo estetičku. Dibi proučava umjetničke oblike stvarane u blizini vlasti i “uskom svemiru visoke kulture”. U obilasku katedralâ i palatâ upoznajemo se i sa srednjovjekovnim svijetom – sa feudalcima, kaluđerima, zanatlijama, i sa njihovim poimanjem kulture i davanja značenja crkvenim ustanovama.
Izdvajamo kratak opis autora o svetu Zapadne Evrope s kraja X stoljeća:
“Rijetka naselja – pustoline što se protežu ka zapadu, sjeveru i istoku, šire se unedogled i konačno sve pokrivaju- parlozi, baruštine, nemirne rijeke i pustare, šikare, pašnjaci, šume opustošene požarima izazvanim krčenjem šipražja i potajnim pravljenjem ćumura; tu i tamo proplanci, tlo osvojeno, a ipak samo upola ukroćeno; smiješno plitke brazde što ih na ćudljivoj zemlji drvenim ralom oru mršavi volovi; na obradivoj zemlji prazne poljane, ugar ostavljen da se njive odmore godinu, dvije, tri, pa i deset ponekad, kako bi se prirodna plodnost tlu vratila – kolibe od kamena, blata ili pruća, okupljene u zaseoke, opasane ogradama od trnja i vrtovima. Ponekad, ograđen plotom, dom poglavara: drveni trem, ambari, šupe za robove i ognjišta za kuhinje, po strani… takav je Zapad oko hiljadite godine. Zapušten, on naspram Vizantije i naspram Kordobe djeluje vrlo sirotinjski i nezaštićeno. Divljina. Svijet okružen glađu”.
Ako želite da se otisnete na putovanje u daleku prošlost Zapadne Evrope i da saznate nešto više o koordinatama ljudskog življenja u jednom vremenu koje iz današnje perspektive djeluje kao svijet nekog fantastičnog romana, onda dođite u Gradsku biblioteku Tivat, posudite Dibijevo “Vrijeme katedralâ” i pročitajte ovu izvanrednu istorijsku studiju o zapadnoevropskom srednjem vijeku. S poštovanjem, glavni urednik JU Gradska biblioteka Tivat Miomir Abović
