U ovosubotnjem Leksičkom Vremeplovu JU Gradska biblioteka Tivat donosimo objašnjenje etimologije nove dvije riječi: jedne iz opšteg leksikona B/CG/H/S jezika i jednog bokeljskog lokalizma. Ove subote to su riječi ambícija i stufȁt (se).
Leksem ambícija posuđen je iz latinskog ambitiō (npr. njemačko Ambition, francusko ambition, englesko ambition), što je izvedeno od participske osnove glagola ambiō „obilaziti, obići“. Glagol ambiō (infinitiv ambīre) složen je od prefiksa ambi– „ob-, o-, okolo“ i od eo (infinitiv īre) „ići“. Izvorno značenje latinske riječi ambitiō bilo je „obilaženje kandidata u Rimu, da dobije glasove od građana na izborima“, odakle se razvilo „(nepošteno) ulizivanje“, „častohleplje, taština“, te „snažna volja ili želja da se nešto postigne“. Posljednje navedeno značenje proširilo se u evropskim jezicima.
Glagol stufȁt se (u opštem leksikonu B/CG/H/S jezika „dosaditi“, „dodijati nekome“; „zasititi se nečega zbog dosade“, npr.: Stufalo mi se da sjedim, ajmo malo prošetat; Stufao si mi se, ne mogu te više slušat) posuđen je iz venecijanskog stufàr „dosađivati, gnjaviti, zamarati“. U italijanskom jeziku, pak, glagol stufàre vodi porijeklo od vulgarnolatinskog galicizma *extuphare. Tako naše bokeljsko stufȁt se (za mnoge sasvim neočekivano) u krajnjoj konzekvenci vodi porijeklo iz jednog latiniziranog glagola jezika drevnih Gala.
Sa objašnjenjem etimologije neke nove dvije riječi- jedne iz opšteg leksikona B/CG/H/S jezika i jednog bokeljskog lokalizma- vidimo se iduće subote.
LITERATURA:
- Ranko Matasović, Tijmen Pronk, Dubravka Ivšić, Dunja Brozović Rončević- Etimološki rječnik hrvatskoga jezika, Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje, Zagreb 2016.
- Sandra Tamaro- Boljunske etimologije, Sveučilište Jurja Dobrile u Puli, Pula 2017
