U Leksičkom Vremeplovu JU Gradska biblioteka Tivat (i) ove subote donosimo objašnjenje etimologije dvije riječi. Kako smo to uobičajili, jedna riječ je iz opšteg leksikona b/c/h/s jezika, a druga je bokeljski lokalizam. Ove subote to su porijeklo i smisao leksemâ dòping i furȅšti.
Leksem dòping posuđen je iz engleskog doping, što je izvedeno od imenice dope ‘umak, sos’. Ta imenica je, pak, u engleski posuđena iz holandskog arhaičnog doop ‘umak, sos’. Holandska riječ izvedena je od glagola dopen ‘umakati’. Imenica dope se krajem XIX stoljeća počela upotrebljavati u prenesenom smislu za označavanje opijuma (koji izgleda kao gusti sos dok se priprema u smjesu za pušenje), a onda i za označavanje svih opijatâ.
Leksem furȅšti (u opštem leksikonu b/c/h/s jezika ‘stranci, došljaci’) izveden je od sjevernoitalijanskog foresto (venecijansko foresti) ‘stranac’. Sjevernoitalijanska riječ vodi porijeklo od poznolatinskog forestis, što je, opet, izvedenica od klasičnog latinskog forās, indoevropskog porijekla. U dubrovačkom govoru posvjedočen je oblik fùrest, u kojem nije došlo do prelaza romanskog s u b/c/h/s š.
Sa objašnjenjem etimologije neke nove dvije riječi – jedne iz opšteg leksikona b/c/h/s jezika i jednog bokeljskog lokalizma – vidimo se iduće subote.
LITERATURA:
- Ranko Matasović, Tijmen Pronk, Dubravka Ivšić, Dunja Brozović Rončević – Etimološki rječnik hrvatskoga jezika, Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje, Zagreb 2016.
2. Petar Skok – Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, vol.I, Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, Zagreb 1971.
