U rubrici Knjiga Sedmice JU Gradska biblioteka Tivat ovog ponedjeljka preporučujemo knjigu kanadskog spisatelja, političkog filozofa i javnog intelektualca Džona Ralstona Sola “Volterovi izrodi: diktatura razuma na Zapadu” (Karpos, Loznica 2019.).
U detaljnoj anatomiji modernog društva i njegovog političkog, ekonomskog i kulturnog porijekla, Džon Ralston Sol istražuje razloge za sve dublji osjećaj krize i konfuzije. Svijet Zapada pun je paradoksâ: neprestano se govori o ličnoj slobodi, ali nikada ranije nije postojao veći pritisak da se saobražavamo i upodobljavamo. Naši poslovni ljudi opisuju sebe kao kapitaliste, a oni su zapravo korporativni namještenici i finansijski špekulanti. Opsjednuti smo nadmetanjem i konkurencijom, a ipak je pojedinačno najveći dio međunarodne trgovine subvencionisano tržište naoružanja. Naše vlade nazivamo demokratijama, a vrlo malo ljudi sudjeluje u politici. Žalimo se na „invazivnu vladu“, a ipak se naši pravni, obrazovni, finansijski, socijalni, kulturni i legislativni sistemi neprestano pogoršavaju. Dok mnogi ove probleme posmatraju odvojeno, Sol pokazuje da su oni rezultat slijepe vere u vrijednosti razuma. Naše „racionalne elite“ su tokom posljednjih 400 godina postupno uvodile reforme u svakoj sferi društvenog života, ali Sol pokazuje da su one bile odgovorne i za najveće nevolje i nasilje istog tog perioda. Taj paradoks nastaje iz jednostavne istine koju naše elite poriču: daleko od toga da je moralna snaga, razum nije više od administrativne, tehnokratske metode. Ovo poricanje pomoglo je da se moderni zapadni svijet izmetne u nepreglednu, neshvatljivu mašineriju koja nema svoj smjer i kojom upravljaju eksperti orijentisani na proces – „Volterovi izrodi“ – čiji je kult naučnog menadžmenta lišen i smisla i moralnosti. Bilo u politici, umjetnosti, biznisu, vojsci, zabavi, nauci, finansijama, novinarstvu, književnoj kritici ili u akademskoj zajednici, ti eksperti dijele ista shvatanja i metode. Rezultat svega toga je civilizacija ogromne tehnološke moći čiji su narodi sve više isključeni iz procesa donošenja odlukâ, sve više borave u svijetu iluzijâ i s osjećanjem obespravljenosti i frustriranosti.
“Volterovi izrodi” Džona Ralstona Sola su uznemirujuća knjiga koja argumentovano i bez uvijanja otkriva istinu o savremenoj civilizaciji (Zapada). Zato je obavezno valja pročitati. S poštovanjem, glavni urednik JU Gradska biblioteka Tivat Miomir Abović.
