U Leksičkom Vremeplovu JU Gradska biblioteka Tivat (i) ove subote donosimo objašnjenje etimologije dvije riječi. Kako smo to uobičajili, jedna riječ je iz opšteg leksikona b/cg/h/s jezika, a druga je bokeljski lokalizam. Ove subote to su riječi investírati i balîn.
Investírati je posuđeno preko njemačkog investieren i (možda) francuskog investir iz italijanskog investire, što vodi porijeklo iz latinskog investiō ‘odjenuti u, ogrnuti’. Latinski glagol složen je od prefiksa in– ‘u-, na-‘ i vestiō ‘odijevati’. Značenje ‘uložiti novac’ kod ovog glagola zabilježeno je prvi put u italijanskom jeziku u XIV stoljeću, a razvilo se možda preko značenja ‘dati novcu nov izgled’. Druga mogućnost je razvitak značenja preko ‘staviti novac u posao’ od srednjovjekovnog latinskog, gdje investire znači i ‘uvesti u službu, uvesti u posjed’ < ‘odjenuti odijelom koje je simbol službe, statusa’.
Balîn (u opštem leksikonu b/cg/h/s jezika ‘metalna kuglica’, ‘zrno sačme’) vodi porijeklo od italijanskog/tršćanskog ballino ‘metalna kuglica’. Specifičnost govora domicilnih Tivćanâ je da leksem balîn (nominativ množine balíni) ima i značenje ‘vrsta tjestenine’.
Sa objašnjenjem etimologije neke nove dvije riječi – jedne iz opšteg leksikona b/cg/h/s jezika i jednog bokeljskog lokalizma – vidimo se iduće subote.
LITERATURA:
- Ranko Matasović, Tijmen Pronk, Dubravka Ivšić, Dunja Brozović Rončević – Etimološki rječnik hrvatskoga jezika, Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje, Zagreb 2016.
2. Etimološki rečnik srpskog jezika vol. II, SANU, Institut za srpski jezik SANU, Beograd 2006.
