U Leksičkom Vremeplovu JU Gradska biblioteka Tivat (i) ove subote donosimo objašnjenje etimologije dvije riječi. Kako smo to uobičajili, jedna riječ je iz opšteg leksikona b/c/h/s jezika, a druga je bokeljski lokalizam. Ove subote to su porijeklo i smisao leksemâ prȅcīzan i rȅšto.
Leksem prȅcīzan posuđen je preko njemačkog präzis i francuskog précis iz latinskog praecīsus ‘odrezan’, što je particip perfekta glagola praecīdō (sprijeda) odrezati’. Taj glagol složen je od prefiksa prae– ‘sprijeda, ispred’ (< indoevropskog *preh₂i-, uporedi grčko πάρα ‘pokraj, uz, kod’) i glagola caedō ‘rezati, sjeći; ubiti’. Značenje ‘tačan, sažet’ kod prȅcīzan razvilo se u srednjem vijeku preko retoričkog značenja ‘sažeto ispričan, bez uvoda’.
Rȅšto (u opštem leksikonu b/c/h/s jezika ‘ostatak, kusur’) vodi porijeklo od italijanskog resto ‘ostatak’. Ta italijanska riječ izvedenica je od italijanskog restare ‘ostati’, što vodi porijeklo od latinskog restāre.
Sa objašnjenjem etimologije neke nove dvije riječi – jedne iz opšteg leksikona b/c/h/s jezika i jednog bokeljskog lokalizma – vidimo se sljedeće subote.
LITERATURA:
- Ranko Matasović, Dubravka Ivšić Majić, Tijmen Pronk – Etimološki rječnik hrvatskoga jezika, vol. II, Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje, Zagreb 2021.
2. Petar Skok – Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, vol.III, Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, Zagreb 1973
