U rubrici Knjiga Sedmice JU Gradska biblioteka Tivat ovog ponedjeljka preporučujemo sjajni roman “Djeca ponoći” čuvenog engleskog pisca Salmana Ruždija. To je drugi po redu njegov roman, koji je 1981. osvojio prestižnu Bukerovu nagradu, a čak dva puta- 1993. i 2008. godine- proglašen je najboljim romanom koji je ikada osvojio Bukerovu nagradu.
“Djeca ponoći” je alegorijski roman koji govori o događajima koji su prethodili nezavisnosti Indije i, većim dijelom, događajima neposredno poslije. Glavni junak romana, po imenu Salem Sinaj, je telepata neobičnog nosa, rođen tačno u trenutku kada Indija stiče nezavisnost, u ponoć 15. avgusta 1947. godine. Roman je podijeljen u tri knjige, od kojih prva govori o Salemovoj porodici prije njegovog rođenja, druga prati Salemovo djetinjstvo, a treća prati Salema kao odraslog čovjeka, sve do smrti.
Salem otkriva da su sva djeca rođena u Indiji između ponoći i 1 ujutro 15. avgusta 1947. godine rođena sa natprirodnim moćima. On koristi svoj telepatski dar da okupi svu Djecu ponoći na konvenciju u svojoj glavi. Društvo Djece ponoći, kako on naziva ovu konvenciju, na više načinâ odslikava kulturološke, lingvističke, socijalne, religijske i političke različitosti u mnogoljudnoj Indiji u trenutku njenog osamostaljivanja. Salem pokušava okupiti svu geografski udaljenu djecu na jedno mjesto i u isto vrijeme otkriti značenje njihovih moći. Dvoje djece koje pored Salema imaju najznačajnije uloge u romanu su Šiva, Salemov nemezis (biološko dijete Salemovih roditeljâ zamijenjeno sa Salemom u porodilištu), i Parvati-Vještica.
Društvo Djece Ponoći raspada se kada Salem ostane bez svog dara telepatije. Međutim, tada on otkriva preosjetljivost svog čula mirisa, kojim je u stanju da nanjuši čak i emocije. Većina njegove porodice gine u raznim ratovima koji se odvijaju na indijskom potkontinentu sredinom dvadesetog stoljeća. Nesretnim slučajem, Salem gubi pamćenje, da bi mu se ono vratilo nakon kvazimitološkog putovanja u prašumu Sundarbani, nakon čega se sreće sa svojim drugovima iz djetinjstva.
Salem kasnije biva umiješan u političke igre oko Indire Gandi i politike kontrole širenja populacije u Indiji sterilizacijom najnižih slojevâ stanovništva. Salema drže kao političkog zatvorenika; u ovom dijelu romana Ruždi otvoreno kritikuje politiku Indire Gandi, čiji apsolutizam smatra ličnom željom za moći koja se graniči sa uzdizanjem na nivo božanstva. Sterilizacija označava i kraj Djece ponoći, i Salemu ne preostaje ništa drugo osim da sakupi ostatke svojih sjećanja u memoare koje piše za svog sina, koji je takođe na natprirodan način povezan sa istorijom svoje države
“Djeca ponoći” je izuzetno obiman roman i pun je likovâ: kako onih bezimenih tako i onih koji su predstavljeni poimenično. Ovdje predstavljam samo likove koji su najznačajniji za radnju ili se najviše pominju, i to redosljedom kako se hronološki pojavljuju u romanu.
- Padma je Salemova ljubavnica; ona ima ulogu slušaoca Salemove priče koja čini strukturu romana.
- Adam Aziz je ljekar edukovan na Zapadu, otac Amine Sinaj i djed Salema Sinaja.
- Nasema Gani je kći bogatog zemljoposjednika Ganija, prvi pacijent doktora Aziza, kasnije njegova supruga i majka Amine Sinaj.
- Amina Sinaj (rođena kao Mumtaza Aziz) je srednja kći Adama Aziza i Naseme Gani, majka Salema Sinaja.
- Ahmed Sinaj je Aminin suprug i Salemov otac, čiji san je da preuredi Kur’an u hronološku cjelinu.
- Vilijam Metvold je Englez od kojeg Sinajevi kupuju kuću u Bombaju. Metvold zavodi Vanitu, suprugu Malog Vilija Vinkija i majku Šive, i ona ostaje trudna; tako je Metvold zapravo Salemov biološki otac.
- Mali Vili Vinki je lokalni zabavljač, Šivin otac.
- Vanita je supruga Malog Vilija Vinkija, zapravo Salemova biološka majka, koja umire na porođaju.
- Marija Pereira je babica koja u trenutku ludila mijenja mjesta Salemu i Šivi u porodilištu. Kasnije postaje Salemova dadilja, u pokušaju da se iskupi za svoj postupak i umiri savjest.
- Šiva je dječak rođen u istom trenutku kada i Salem. On je biološko dijete Ahmeda i Amine Sinaj, zamijenjen na rođenju sa Salemom. On ima natprirodne sposobnosti borbe i tako postaje ratni heroj i major indijske vojske. Šiva je takođe biološki otac Salemovog sina Adama Sinaja.
- Džamila Sinaj (takođe zvana i Riđokosa Majmunčica i Džamila Pjevaljka) je Salemova mlađa sestra, koja postaje najpoznatija pjevačica u zapadnom Pakistanu.
- Parvati-Vještica je jedno od Djece ponoći. Ona kasnije postaje Salemova prijateljica, a zatim i supruga. Ona je majka Salemovog sina Adama Sinaja, čiji biološki otac je Šiva. Ubijena je u policijskoj raciji sirotinjskih kvartovâ Bombaja.
- Adam Sinaj je Salemov sin, natprirodnog sluha i snage volje, koji međutim odbija da govori. Adam je dio drugog vala Djece ponoći
“Djeca ponoći” Salmana Ruždija genijalno je ostvarenje tzv. magijskog realizma i, bez ikakve sumnje, jedan od najboljih romanâ ikad napisanih. Zato- ako ga niste već pročitali- obavezno navratite do Gradske biblioteke, posudite ovu izvrsnu knjigu i njen sadržaj učinite dijelom Vaše duhovnosti. S poštovanjem, glavni urednik JU Gradska biblioteka Tivat Miomir Abović
