U rubrici Knjiga Sedmice JU Gradska biblioteka Tivat ovog ponedjeljka preporučujemo kapitalnu studiju iz oblasti medievistike (dijela istorije koji se bavi proučavanjem Srednjeg vijeka) „Srednjovjekovna civilizacija Zapadne Evrope“ (Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića, Novi Sad 2020.) velikog francuskog istoričara Žaka le Gofa.
Dvadeseto stoljeće obogatilo je strast za Srednjim vijekom novim tehnikama u oblasti osjećajnosti, tehnike i misli. Obnavlja se interesovanje za antičke hramove, porušene tvrđave i nedovršene katedrale; savremena literatura uzdiže Srednji vijek na prijesto, svaka nacija identifikuje svoj nacionalizam sa svojom srednjovjekovnom istorijom: Francuska krstaških ratovâ, Njemačka Fridriha Barbarose, Italija Dantea… Međutim, trebalo je da prođe još mnogo stoljećâ da bi se slika Srednjeg vijeka sagledala realno; dakle, ne samo kao jedan mračan period, kako su je predstavljali u renesansi i klasicizmu. Namjera Žaka le Gofa upravo je to – prikazati vedriji Srednji vijek: ne mračnjački, već kao jedan antipod svim dosadašnjim prikazima. Svoju namjeru Le Gof ostvaruje oslanjajući se na nauke srodne istoriji, prije svega na antropologiju i etnologiju, kako bi bolje shvatio društvo i civilizaciju koje su do kraja idealizovale metode istorije povezane sa ideologijom tradicionalnih vladajućih klasâ. Pažnja je usmjerena na ekonomsku i društvenu organizaciju Zapadne Evrope, u usporedbi sa Kinom, Indijom i Vizantijom tog doba. Sa druge strane, teži se objasniti što je to “primitivno” u srednjovjekovnoj civilizaciji, te osvijetliti pomenute strukture u sklopu povezanosti materijalnog, biološkog i mentalnog života ljudi Srednjeg vijeka.
Prvi dio studije odnosi se na proučavanje ranog Srednjeg vijeka, počevši od V stoljeća i dolaska varvarâ, pa sve do organizacije kršćanskog svijeta, te same njegove krize u XIV i XV stoljeću. Drugi dio posvećen je srednjovjekovnoj civilizaciji: prostoru i vremenu u kojem nastaje.
Ova sveobuhvatna studija sadrži i “Rječnik imena i pojmovâ”, ali i ilustracije srednjovjekovnih katedralâ, pravna dokumenta, kao i mape, poput mapâ evropskih državâ Srednjeg vijeka ili mapa kretanja krstaških pohodâ.
“Srednji vijek prošao je taj krug istorijskih gledanjâ. Renesansa i klasicizam vidjeli su Srednji vijek u crnom. Bilo je to vrijeme umjetnosti zvane “gotika”, varvarske sholastike, i Englezi pronađoše dobru formulu: the dark ages, mračna stoljeća. Revolucija od 1789., koja je ukinula “feudalna” prava u Francuskoj, a oglasila im pogrebna zvona u Evropi, dala je Srednjem vijeku- koji je u političkom i društvenom pogledu izjednačen sa feudalizmom- sadržinu takođe dostojnu prezira. Obilježje “feudalan” postaje pogrdno. Romantizam je počeo da obrće tok struje. Ljubav prema ruševinama prenijela se sa antičkih hramovâ na porušene tvrđave i nedovršene katedrale. Strast za ovim predmetima sanjarenja porasla je do te mjere da su ih htjeli restaurirati, uljepšati, obnoviti ili, tamo gdje su tek bili u planu, napraviti. Stvarno srednjovjekovno bilo je zamijenjeno učenim medievalnim, neogotika je očarala kler, buržoaziju i Amerikance. Trubadurski žanr, romani Valtera Skota, Kvazimodo i Emerijo, digli su Srednji vijek na prijesto u literature, a Velen je izmislio jedan Srednji vijek ogroman i prefinjen”. Žak le Gof
